روش های کنترل ریسک در سرمایه‌گذاری
کمیته بال (بازل)، از نمایندگان ارشد بانک های مرکزی کشور های گروه ۱۰ تشکیل شده است که معمولا هر سه ماه یک بار توسط بانک تسویه های بین المللی به عنوان دبیرخانه دائمی آن در شهر بازل سوئیس تشکیل می شود.
کنترل ریسک
مدیریت ریسک در انواع کسب و کار ها شامل روش ها و فرآیند هاییست که سازمان ها به منظور مدیریت ریسک ها و استفاده از فرصت هایی که منجر به دست یابی به اهداف خاص بیزینس خود می شود، استفاده می کنند.
مدیریت ریسک می تواند شامل مدیریت ریسک پروژه در سطح جزئی و در سطح کلی، مدیریت ریسک یک سازمان باشد.
کنترل ریسک:
مدیریت ریسک سرمایه گذاری به عنوان یکی از اصلی ترین زیر شاخه های مدیریت ریسک هم در سطح جزئی و هم در سطح کلی قابل استفاده می باشد.
مدیریت ریسک از نظر کمیته بال:
کمیته بال (بازل)، از نمایندگان ارشد بانک های مرکزی کشور های گروه ۱۰ تشکیل شده است که معمولا هر سه ماه یک بار توسط بانک تسویه های بین المللی به عنوان دبیرخانه دائمی آن در شهر بازل سوئیس تشکیل می شود.
این کمیته دارای قدرت قانونی نیست، اما اکثر کشور های عضو آن، موظف به اجرای توصیه های آن به طور ضمنی می باشند.
از مهم ترین اقدامات روش های کنترل ریسک در سرمایه‌گذاری این کمیته می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تهیه و انتشار اصول پایه در نظارت بانکی کارا و موثر
- وضع مقررات مربوط به کفایت سرمایه
پروسه مدیریت ریسک در بانک ها از نظر کمیته بال، شامل سه جز زیر می شود:
- اجرای مدیریت ریسک فراگیر و سیاست های مناسب
- اطمینان از پروسه سنجش
- کاهش و پایش ریسک به طور کارا و کنترل داخلی مناسب
از جمله موارد مورد توافق کمیته بال می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تشخیص و اندازه گیری ریسک
- بررسی روش های مقابله با ریسک
- اجرای روش
- نظارت بر اجرا
مراحل مدیریت ریسک:
پس به طور خلاصه مدیریت ریسک به چند مرحله کلی قابل تقسیم است:
- شناسایی: شناسایی شرایط و ریسک های خاص دست یابی به اهداف بیزینس.
- سناریو سازی (تحلیل): تعیین احتمال وقوع هر شرایط و ریسک های آن و شدت تاثیرگذاری آن بر بیزینس.
- طراحی استراتژی عکس العمل: در مقابل هر سناریو یک استراتژی عکس العمل مناسب طراحی می شود.
- پایش: در مقابل هر سناریو یک استراتژی عکس العمل مناسب طراحی می شود.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله کاهش ریسک در شرکت تولیدی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
انواع تکنیک های مدیریت ریسک
انواع تکنیک های مدیریت ریسک:
شایع ترین انواع تکنیک های مدیریت ریسک عبارت اند از اجتناب، کاهش، انتقال و پذیرش ریسک.
اجتناب از ریسک:
یک کسب و کار برای مدیریت از ریسک شناسایی شده، می تواند از آن ریسک به طور کلی اجتناب نماید که ساده ترین راه برای کنترل ریسک می باشد.
معمول ترین حالت اجتناب زمانی رخ می دهد که شرکت از فعالیت هایی که ریسک را تولید می کنند و یا باعث توسعه ریسک می شوند اجتناب کند و آنها را انجام ندهد.
کاهش ریسک:
بنگاه های تجاری همچنین می توانند از طریق کاهش ریسک اقدام به مدیریت آن کنند. کاهش ریسک کسب و کار به معنای کاهش هر گونه پیامد منفی یا تاثیر ریسک های مشخص و شناخته شده است و اغلب زمانی که ریسک اجتناب ناپذیر باشد، استفاده می شود.
انتقال ریسک:
در برخی مواقع، سازمان تصمیم می گیرد ریسک را از شرکت انتقال دهد و خارج کند. انتقال ریسک معمولا با پرداخت حق بیمه به شرکت های بیمه کننده جهت پوشش تاثیرات مالی و سرمایه ای ریسک صورت می گیرد.
پذیرش ریسک:
مدیریت ریسک همچنین می تواند از طریق پذیرش آن انجام شود. شرکت ها معمولا سطح مشخصی از ریسک را در زمان توسعه پروژه ها قبول می کنند اگر بازده سرمایه گذاری و توسعه پروژه هزینه ریسک مربوطه را پوشش دهد.
ارزیابی ریسک:
ارزیابی ریسک به معنای شناسایی روش های کنترل ریسک در سرمایه‌گذاری ریسک ها و در مرحله بعد تحلیل و رتبه بندی هر کدام است. البته در برخی از چارچوب های خاص، مراحل شناسایی و ارزیابی دو مرحله جداگانه در نظر گرفته می شوند، اما جدا یا یکی بودن این مراحل در ماهیت عملکرد برنامه مدیریت ریسک تفاوت چندانی ایجاد نمی کند و در زمره تفاوت های تکنیکی شمرده می شود.
در مرحله ارزیابی، استفاده از چارچوبی جهت یادداشت و وارد کردن اطلاعات مربوط به هر ریسک ضروری است. دامنه اطلاعاتی که باید در خصوص هر ریسک ثبت و ضبط شوند عموما شامل موارد زیر است.
- نام/ عنوان ریسک
- گستره (دامنه) ریسک
- ماهیت ریسک
- ذی نفعان و یا اشخاص دخیل
- تحلیل (کمی سازی) ریسک
- تجربیات شکست
- حد تحمل ریسک و هدف گذاری
- عکس العمل در مقابل ریسک، درمان و کنترل ریسک
- توان بالقوه اصلاح ریسک
- اصلاح استراتژی ها و سیاست ها
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله ریسک شرکت های حسابداری را به شما پیشنهاد می کنیم.
مدیریت ریسک سرمایه گذاری
در بازار سهام، رابطه قوی بین ریسک و بازده وجود دارد. در واقع هرچه ریسک بیشتر باشد، بازده نیز بیشتر خواهد بود. اما چیزی که اهمیت دارد این است که چگونه می توان این ریسک را مدیریت کرد. در اصطلاحات مالی، مدیریت ریسک، فرآیند شناسایی و ارزیابی ریسک و سپس تدوین استراتژی هایی برای مدیریت و به حداقل رساندن آن، در حالی که بازده را به حداکثر می رساند، می باشد.
سرمایه گذاری در هر بازار مالی از جمله بورس، مقداری از ریسک را می طلبد و برای اینکه یک سرمایه گذار این ریسک را بپذیرد، باید به طور مناسبی ریسک قابل جبران باشد. این غرامت به صورت چیزی به نام حق بیمه ریسک می باشد. بنابراین ریسک برای سرمایه گذاری در بورس مهم است، زیرا بدون ریسک هیچ گونه سودی حاصل نمی شود. سرمایه گذاران موفق از استراتژی های مدیریت ریسک بازار سهام برای به حداقل رساندن ریسک و به حداکثر رساندن سود استفاده می کنند.
در بازارهای مالی از جمله بورس ایران، به طور کلی دو نوع ریسک وجود دارد:
ریسک بازار از احتمال افزایش یا کاهش قیمت ها در بازارهای مالی حاصل می شود. ریسک دیگر یعنی تورم، در واقع کاهش قدرت خرید ناشی از افزایش قیمت کالاها و خدمات در طول زمان است.
ریسک تورم در سرمایه گذاری های طولانی مدت مورد توجه قرار می گیرد؛ زیرا در کوتاه مدت ریسک بازار از اهمیت بیشتری برخوردار است. همچنین این ریسک بازار است که می تواند تا حدی کنترل شود، اما ریسک تورم قابل کنترل نیست.
استراتژی های خاصی وجود دارد که می توانند برای کاهش و مدیریت روش های کنترل ریسک در سرمایه‌گذاری ریسک در بازار سهام استفاده شوند که در ادامه به معرفی تعدادی از آنها می پردازیم.
استراتژی های مدیریت ریسک
روند بازار را دنبال کنید.
این یکی از روشهای اثبات شده برای به حداقل رساندن خطرات در بازار سهام است. مسئله این است که، تشخیص روند در بازار دشوار است و روندها ممکن است خیلی سریع تغییر کنند. روند بازار ممکن است یک ماه یا یک سال یا بیشتر ادامه داشته باشد. همچنین روندهای کوتاه مدت نیز در دل روندهای بلند مدت وجود دارند.
متنوع سازی پرتفوی
یکی دیگر از استراتژی های مفید مدیریت ریسک در بازار سهام، متنوع سازی ریسک خود با سرمایه گذاری در یک پرتفوی یا سبد مناسب است. در پرتفوی، سرمایه گذاری خود را به چندین شرکت، بخش و کلاس دارایی متنوع می کنید. این احتمال وجود دارد که در حالی که ارزش یک سرمایه گذاری خاص کاهش می یابد، ممکن است ارزش سرمایه گذاری دیگر افزایش یابد. صندوق های سرمایه گذاری یک روش دیگر برای روش های کنترل ریسک در سرمایه‌گذاری متنوع سازی تأثیرات است. این جمله در سراسر جهان بین سرمایه گذاران استفاده می شود:
همه ی تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار ندهید!
حد ضرر
حد ضرر وسیله دیگری است که با رعایت آن، در صورت سقوط قیمت سهام، بیشتر ضرر نمی کنید. در این استراتژی، سرمایه گذار این گزینه را دارد که در صورت سقوط فیمت سهام به زیر یک حد معین، سهام خود را برای جلوگیری از ضرر بیشتر بفروشد.
وارن بافت در توصیه ای جالب به تمام سرمایه گذاران می گوید: "ضرر نکنید!" اما بازار سهام با ریسک ضرر آمیخته شده است ولی خوشبختانه استراتژی های کافی برای یک سرمایه گذار عاقل برای محافظت از پول خود و اطمینان از سود وجود دارد. استفاده دقیق و به موقع از این گزینه ها به شما کمک می کند تا مدیریت ریسک خوبی داشته باشید.
مدیریت ریسک در همه ی حوزه های مالی وجود دارد. کارگزاران سهام از ابزارهای مالی و معاملات آتی استفاده می کنند و مدیران مالی از استراتژی هایی مانند متنوع سازی سبد سهام، تخصیص دارایی و اندازه گیری موقعیت، برای کاهش یا مدیریت موثر ریسک استفاده می کنند. به هر حال روش هایی که در این قسمت گفته شد، همگی با مدیریت صحیح امکان پذیر می باشد.
عواقب عدم مدیریت ریسک
مدیریت ناکافی ریسک می تواند عواقب شدیدی را برای شرکت ها، افراد و اقتصاد به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال، حباب مسکن در سال 2007 در ایالات متحده که به ایجاد رکودی بزرگ انجامید، ناشی از تصمیمات و مدیریت نادرست بود. در آن دوره وام دهندگانی بودند که وام های رهنی را به افرادی با روش های کنترل ریسک در سرمایه‌گذاری اعتبار ضعیف ارائه می دادند که این موضوع باعث ریسک های جبران ناپذیری شد و در نهایت رکود اقتصادی نتیجه ی این مدیریت بد شد!
نحوه مدیریت ریسک
ما تمایل داریم به "ریسک" با دید عمدتا منفی نگاه کنیم. با این حال، در دنیای سرمایه گذاری، ریسک ضروری است و از عملکرد مطلوب جدا روش های کنترل ریسک در سرمایه‌گذاری نیست.
تعریف رایج از ریسک سرمایه گذاری، انحراف از نتیجه مورد انتظار است. ما می توانیم این انحراف را به صورت مطلق یا نسبت به چیز دیگری، مانند یک معیار بازار بیان کنیم.
گرچه ممکن است این انحراف مثبت یا منفی باشد، اما متخصصان سرمایه گذاری معمولاً این ایده را قبول می کنند که چنین انحرافی، مقداری از نتیجه در نظر گرفته شده برای سرمایه گذاری های شما را نشان می دهد. بنابراین برای دستیابی به بازده بالاتر انتظار می رود که خطر بیشتری را بپذیریم.
همچنین یک ریسک دیگر نیز وجود دارد که باعث افزایش نوسانات می شود و متخصصان سرمایه گذاری به طور مداوم به دنبال راه هایی برای کاهش چنین بی ثباتی هستند و در مورد چگونگی انجام این کار توافق روشنی بین آنها وجود ندارد.
اینکه یک سرمایه گذار چقدر نوسان را بپذیرد کاملا به تحمل سرمایه گذار در برابر ریسک بستگی دارد!
در مورد یک متخصص سرمایه گذاری، باید بدانیم تحمل آنها برای رسیدن به اهداف سرمایه گذاریشان چقدر است. یکی از معیارهای مخاطره پذیری متداول، که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرد، اندازه گیری آماری و استفاده از انحراف معیار است. شما به متوسط بازده سرمایه گذاری نگاه می کنید و سپس میانگین انحراف معیار آن را در همان بازه زمانی می یابید. این به سرمایه گذاران کمک می کند تا ریسک را به صورت عددی ارزیابی کنند. اگر آنها معتقد باشند که از نظر مالی و عاطفی می توانند ریسک را تحمل کنند، اقدام به سرمایه گذاری می کنند.
نتیجه گیری
برای این که بهترین سرمایه گذاری را در بورس و سایر بازارهای مالی داشته باشید و روش های کنترل ریسک در سرمایه‌گذاری به نتیجه مطلوب خود برسید، کافی ست ریسک های خود را به بهترین نحو مدیریت کنید. اگر اطلاعات یا دانش کافی در این زمینه ندارید، می توانید از مشاوران بورسی درخواست کمک کنید.
انواع ریسک در امور مالی و روش های کنترل
انواع ریسک در امور مالی ، خطر احتمال تفاوت نتایج واقعی با نتایج مورد انتظار است. در مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه، ریسک به عنوان نوسان بازده تعریف می شود. مفهوم ریسک و بازده این است که دارایی های پرریسک باید بازده مورد انتظار بیشتری داشته باشند تا نوسانات بالاتر و افزایش ریسک را برای سرمایه گذاران توجیه پذیر نمایند.
ریسک در امور مالی
به طور کلی دو دسته ریسک اصلی وجود دارد: سیستماتیک و غیرسیستماتیک. ریسک سیستماتیک عدم اطمینان بازار در یک سرمایه گذاری است، به این معنی که احتمال آن وجود دارد که عوامل خارجی بر همه یا بسیاری از سازمان های یک صنعت یا گروه تاثیر می گذارد. ریسک غیرسیستماتیک نشان دهنده عدم قطعیت خاص دارایی است که می تواند بر عملکرد یک سرمایه گذاری تاثیر بگذارد.
در زیر لیستی از مهم ترین انواع ریسک مالی وجود دارد که یک تحلیل گر مالی باید هنگام ارزیابی فرصت های سرمایه گذاری در نظر بگیرد:
- ریسک سیستماتیک – تاثیر کلی بازار
- ریسک غیرسیستماتیک – عدم اطمینان خاص دارایی
- ریسک سیاسی / نظارتی – تاثیر تصمیمات سیاسی و تغییرات در مقررات
- ریسک مالی – ساختار سرمایه سازمان (درجه اهرم مالی یا بار بدهی)
- ریسک نرخ بهره روش های کنترل ریسک در سرمایه‌گذاری – تاثیر تغییر نرخ بهره
- ریسک کشوری – عدم قطعیت ها در خصوص یک کشور
- ریسک اجتماعی – تاثیر تغییرات در هنجارها و رفتارهای اجتماعی
- ریسک زیست محیطی – عدم اطمینان در مورد تعهدات زیست محیطی یا تاثیر تغییرات در محیط
- ریسک عملیاتی – عدم اطمینان در مورد عملکرد یک شرکت یا سازمان همکار از جمله زنجیره تامین آن، تحویل محصولات یا خدمات
- ریسک مدیریت – تاثیری که تصمیمات یک تیم مدیریت بر سازمان می گذارد
- ریسک حقوقی – عدم قطعیت مربوط به پرونده های قضایی
- رقابت – میزان رقابت در یک صنعت و تاثیر رقبا بر سازمان
زمان در مقابل انواع ریسک
هر چه جریان نقدینگی یا بازدهی مورد انتظار در آینده دورترباشد، این خطرناک تر و نامطمئن تر خواهد بود. بین زمان و عدم اطمینان همبستگی مثبت و شدیدی وجود دارد که نمی توان آن را نادیده گرفت.
در ادامه دو روش مختلف برای فائق آمدن به این عدم اطمینان و مدیریت آن را بررسی خواهیم کرد که هر دو تابعی از زمان هستند.
تنظیم ریسک در امور مالی
از آنجا که سرمایه گذاری های مختلف دارای درجات مختلف عدم اطمینان یا نوسان هستند ، تحلیلگران مالی “میزان” عدم اطمینان درگیر را “تنظیم می کنند”. به طور کلی، دو روش معمول برای تعدیل وجود دارد: روش نرخ تنزیل و روش جریان مستقیم وجه نقد.
روش نرخ تنزیل در تنظیم ریسک امور مالی
روش نرخ تخفیف برای تعدیل ریسک برای سرمایه گذاری متداول ترین روش است، زیرا استفاده از آن کاملاً ساده است. مفهوم این است که جریان های نقدی پیش بینی شده در آینده از یک سرمایه گذاری باید با توجه به ارزش زمانی پول و حق بیمه اضافی سرمایه گذاری تنزیل داده شوند.
روش جریان نقدی مستقیم در تنظیم ریسک امور مالی
انجام روش جریان مستقیم وجوه نقد دشوارتر است، اما تجزیه و تحلیل دقیق تری را ارائه می دهد. در این روش، یک تحلیلگر مستقیماً جریان های نقدی آینده را با استفاده از یک ضریب اطمینان بر آن ها تنظیم می کند. ضریب اطمینان برآورد میزان واقعی دریافت جریان های نقدی است. از آنجا، تحلیلگر برای بدست آوردن ارزش فعلی خالص (NPV) سرمایه گذاری، به سادگی مجبور است جریانات نقدی را در زمان ارزش پول تنزیل کند. وارن بافت به دلیل استفاده از این روش برای ارزیابی شرکت ها مشهور است.
الگوهای کنترل ریسک
رویکردهای مختلفی وجود دارد که سرمایه گذاران و مدیران سازمانی می توانند برای مدیریت عدم اطمینان استفاده کنند. در زیر خلاصه ای از رایج ترین استراتژی های مدیریت ریسک آورده شده است:
متنوع سازی روشی برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک (خاص) با سرمایه گذاری در تعدادی از دارایی های مختلف است. مفهوم این است که اگر یک سرمایه گذاری از یک حادثه خاص عبور کند و باعث کاهش سودآوری شود، سرمایه گذاری های دیگر آن را متعادل می کنند.
طیف گسترده ای از محصولات بیمه ای وجود دارد که می تواند برای محافظت از سرمایه گذاری ها در برابر حوادث فاجعه بار مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال می توان به بیمه اشخاص، بیمه مسئولیت عمومی، بیمه املاک و غیره اشاره کرد.
روش عملیاتی
روش های عملیاتی بی شماری وجود دارد که مدیران می توانند از آن ها برای کاهش خطرپذیری تجارت خود استفاده کنند. به عنوان مثال می توان به بررسی، تجزیه و تحلیل و بهبود شیوه های ایمنی آنها اشاره کرد. استفاده از مشاوران مدیریت برای بررسی کارایی عملیاتی؛ استفاده از روش های قوی برنامه ریزی مالی و متنوع کردن فعالیتهای تجاری از جمله آنها می باشد.
کلام آخر
شما چه روش های دیگری را موثر در کاهش ریسک در امور مالی می شناسید که در بالا به آن ها اشاره نکرده باشیم. چه تجربیاتی در این زمینه دارید؟ تجربیات و نظرات خود را با ما و دیگر کاربران وبلاگ مشاوره مدیریت غزال در میان بگذارید.
